Is geographya.ir Safe?

لوت کویری در منطقه جنوب شرقی ایران و در کرمان قرار دارد… لوت کویری در منطقه جنوب شرقی ایران و در کرمان قرار دارد. لوت گرم ترین نقطه ی کره زمین می باشد. در اصطلاحات جغرافیایی به آن بیابان لوت، دشت لوت هم گفته می شود. این کویر بین دو گسل نهبندان در شرق و نای بند در غرب است. همچنین جایگاه رخداد زمین لرزه های بزرگ و مهمی بوده است. در پای کوه های مشرف به کویر بزرگ لوت، آثاری از سکونت انسان از هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح مشاهده شده است. بزرگترین ناحیه جمعیتی لوت شهداد بوده که به آن خبیص می گفتند. دره سیرچ و ناحیه ی مسکونی آن، از زیباترین چشم اندازهای سر سبز حاشیه این دشت اسرار آمیز است. ۴۰ مخروط آتشفشان کواترنر در سطح دشت لوت وجود دارد. همچنین دشت هایی از گدازه های بازالتی چاله چاله نظیر گندم بریان در آن مشاهده می شود. کمپ کویری شهداد این کمپ در حاشیه غربی دشت لوت قرار دارد که سه سال پیش توسط سازمان گردشگری بنا شده است.از امکانات این کمپ می توان به کپرهای زیبا که با برگ درختان نخل ساخته شده و همچنین به برق، آب آشامیدنی، امکان خرید وسایل ضروری، سرویس بهداشتی و حمام اشاره کرد. برای رسیدن به کمپ شهداد، باید از ۲ کیلومتری جاده شهداد به ماهان وارد جاده شهداد – نهبندان و پس از طی مسافت ۱۵ کیلومتر وارد کمپ کویری شد. ریگ پنج انگشت ریگ پنج انگشت در قسمت غربی کویر لوت، قرار دارد. علت نامگذاری این کویر به پنج انگشت به این خاطر بوده که بقایای کاروانی شامل ۵ نفر در این منطقه یافت می شود که انگشتان دست یکی از آنها از شن ها بیرون بوده است. رود کال شور از دیگر نقاط دیدنی این منطقه است. این رود به دلیل عبور از مناطق کویری به شدت اسیدی می باشد. قسمت عمده این کویر، پوشیده از باتلاق های ایجاد شده توسط رود کال شور می باشد. از نقاط باستانی این منطقه می توان به آب انبار نادر در حاشیه غربی جاده خاکی که به سمت نهبندان می رود اشاره کرد. تپه های ماسه ای در شرق لوت منطقه ای وجود دارد که به تپه های ماسه ای معروف است. ارتفاع این تپه ها تا ۵۰۰ متر هم می رسد. ناهمواری های ماسه ای به اشکال برخان، هرم های ماسه ای و تپه های طولی دیده می شود. وزش بادهای شدید منطقه ای باعث به وجود آمدن این تپه ها می شود. در این منطقه باد شمال غربی که حاکم بر این نواحی است، شنها را جمع کرده و به صورت تپه روی هم انباشته است. خورشید سوزانی هم که به روی آن می تابد، آن را به صورت آهن گداخته در می آورد. این تپه ها به مرور زمان با وزش باد با انباشته شدن روی هم هرم ماسه ای زیبایی را به وجود می آورد. پهنه های شنی مواج بزرگترین پهنه ی شنی مواج در کویر لوت قرار دارد و تپه های شنی پوشیده شده از گیاه است که یکی از شگفتی های همزیستی خاک، آب و گیاه است. این پهنه ها به گلدان بیابان نیز نامیده شده اند. مرتفع ترین آنها در لوت غربی می باشد. پهنه هایی به شکل چند ضلعی های متعدد که حاصل قشر نمکی ضخیم و تبخیر شدید سطح زمین است. پهنه های وسیع شنی با طیف رنگ قهوه ای روشن تا خاکستری منظره بسیار زیبایی را تشکیل می دهند. کلوت ها کلوت به خندق های بسیار عظیم که حاصل فرسایش آبی و بادی می باشد، به عنوان پدیده ای بی نظیر در دنیا شناخته شده است. رود شور در مرطوب کردن دیواره ی کلوت ها اثر کافی داشته و فرسایش های آنها را تسهیل کرده است. منطقه ی کلوت ها در ۴۳ کیلومتری شهداد قرار دارد. مهم ترین بادی که دیواره کلوت را فرسایش می دهد، بادهای ۱۲۰ روزه ی سیستان است. در فاصله کلوت ها زمین پوشیده از ماسه بادی است و در نقاطی که ماسه بادی نیست، زمین از نوع رس لایی و رس می باشد. کلوت ها سرتاسر قسمت غربی لوت را پوشانده اند. کلوت یکی از بزرگترین عارضه ی طبیعی کلوخی دنیا و زیباترین پدیده کویر به شمار می رود. نبکا یکی دیگر از موارد استثنایی کویر لوت، وجود گونه ای از بزرگترین نبکاهای جهان در حاشیه ی غربی آن است. درختان و درختچه های گز در بیابان لوت جای گرفته اند که به آن نبکا یا تله گیاهی گفته می شود. نبکاها در نزدیکی گرم ترین نقطه جهان در شهداد می رویند و طول آنها به ۱۰ متر می رسد. این گیاه بیشتر در سطح همواری می رویند که میزان ماسه آنها متوسط و آب زیر زمینی آنها بالا با رطوبت کافی برای رشد گیاه فراهم باشد. عناصر تشکیل دهنده نبکا، شامل ماسه، لای، رس و سیلت است. از عمده ترین گونه های نبکا در لوت می توان به گونه گز اشاره کرد. گندم بریان یا ریگ سوخته گندم بریان تپه ای که از گدازه های سیاه رنگ آتشفشانی پوشیده شده است، در ۸۰ کیلومتری شمال شهداد در کویر لوت قرار دارد. این منطقه به نام گرم ترین نقطه کره زمین شناسایی شده که دمای هوا در تابستان به ۶۷ درجه می رسد. روی زمین گندم بریان سنگها هر کدام به حالتی درآمده و فرسایش بادی هم در مرور زمان نگاره های زیبایی را از همنشینی سنگ و شن آفریده است. گفته می شود در زمان های دور کاروانی ناچار به ریختن بار گندم خود در این سرزمین شده و پس از چند روز که برای جابه جایی گندم ها می آیند، می بینند گندم هایشان برشته، بو داده شده و از آن زمان به این محل گندم بریان می گویند. رود شور این رود تنها رودی است که در اعماق کویر لوت جریان دارد و در طول سال پر آب می باشد. آب این رودخانه بسیار شور و هر چه به چاله مرکزی لوت نزدیک تر می شود، بر اثر گذشتن از بسترهای شور و نیز تبخیر شدن آب، غلظت املاح در آن به حدی زیاد می شود که در کناره های قسمت پایینی آن کیلومترها اثری از گیاه دیده نمی شود. رود شور قبل از رسیدن به معدن نمک، به علت بالا رفتن غلظت نمک مثل ماست می شود. علی رغم خشکسالی های اخیر، جریان آب در این رود متوقف نشده است. این رود از کوه های شمال غربی بیرجند سر چشمه می گیرد. یاردانگ باد در مناطق صحرایی به ویژه در زمین های سست، موجب تشکیل شیارهای طویل می گردد که یاردانگ نامیده می شود. این نوع شیارها در جنوب دشت لوت دیده می شود. یاردانگ ها سطح وسیعی را در لوت پوشانیده است به طوری که ۴ درصد کل بیابان لوت را شامل می شود. در حد فاصل شیارها تپه های موازی شکل یاردانگ ها هم جهت با باد غالب منطقه باقی می ماند. عموما یاردانگ منطقه لوت، بر اساس ابعاد و عامل فرسایش به دو گروه تقسیم می شوند، یاردانگ های بزرگ، حاصل فرسایش آبی – بادی و یاردانگ های کوچک، فقط تحت تاثیر فرسایش بادی هستند